Yediklerimizin, bize enerji ve yapıtaşı sağlamanın yanı sıra dokularımızın onarılması, temizlenmesi, korunması gibi işlevleri vardır. İşte o nedenle gıdalarımıza birer ilaç gibi bakmalıyız Özellikle karaciğer gibi vücudumuzun kimya laboratuarı olan bir organdan söz ediyorsak bunun önemi daha da artar. Zira belirli gıdalar karaciğer için ilaç gibidir – karaciğer detoksu için doğru şeyleri yemek, bu yaşamsal organımızın uzun yıllar yüksek kapasiteyle çalışmasını sağlayacaktır. Unutmadan söyleyelim karaciğerimizin ne durumda olduğunu görmek için düzenli sağlık kontrollerinde karaciğer testlerini yaptırmamız, alkol ve sigara gibi karaciğeri yoran kötü alışkanlıkları terk etmemiz lazım. Fruktoz ve trans yağlardan (margarin, endüstriyel sıvı yağlar) kaçınmamız çok önemli. Günlük modern yaşamın bize yüklediği toksinlerden arınmak ve karaciğeri doğal yoldan temizlemek istiyorsak buna en çok yardım eden aşağıdaki şifa kaynaklarını sofranızdan eksik etmeyin:
Greyfurt* – Karaciğerin doğal temizlenme süreçlerin harekete geçirir ve güçlendirir. Greyfurtun karaciğer detoks enzimlerinin üretimini teşvik edici özelliği yanında kanserden koruyucu enzimleri aktive etmesi, insülin direncini azaltması ve kilo vermeye yardımcı olması gibi yararları vardır. Kırmızı greyfurtun trigliserid ve kötü kolesterolü düşürücü etkisi vardır.
*Greyfurt için burada önemli bir not ekleyelim; bazı ilaçlar greyfurt ile etkileşime girdiğinden, eğer kullandığınız ilaçlar varsa bunların prospektüsünü mutlaka okumanız, doktorunuza veya eczacınıza danışmanız gerekir.
Brokoli ve/veya Karnabahar – Brassica grubu sebzeler (brokoli, brüksel lahanası, karnabahar, lahana) vücudu serbest radikallerden başka toksinlerden temizleyen bileşikler içerir. Karaciğer yağlanması ve karaciğer kanseri riskini azalttığını gösteren çalışmalar vardır. Sebzelerin süperstarı olan brokoli brassica ailesinden sebzeleri hafifçe buharlı pişiricide pişirmek en iyi yöntemdir zira haşlandığında faydalarını yitirmektedir. İçlerindeki indol-3-karbinol, sulforafan, izotiyosiyanatlar gibi bileşikler meme, prostat gibi sık görülen kanser türlerine karşı koruyucu olduğu gösterilen maddelerdir.
Ceviz – Bol miktarda arjinin içerir. Arjinin, protein metabolizmasının toksik atık ürünlerinden amonyağın karaciğerde detokslanmasına yardım eden bir amino asittir. Cevizde detoksifikasyonu destekleyen glutatyon ve omega-3 yağ asitleri yüksek miktarda bulunur.
Enginar – Bitkiler aleminin ıstakozudur yani hem lezzetli hem de besleyici/şifa özellikleri oldukça yüksek bir gıdadır. Karaciğer dostu besinlerin üst sırasında her zaman yerini alır. Karaciğer koruyucusu olma özelliğini, bol miktarda içerdiği flavonoid grubundan güçlü bir antioksidan olan silymarine borçludur. Silymarinin karaciğer toksisitesi ve kanserden korunmaya yardımcı olabileceği çalışmalarda gösterilmiştir. Dahası enginarın yaprakları safra yapımını ve oniki parmak bağırsağına safra akımını anlamlı ölçüde artıran özelliklere sahiptir.
Deniz yosunu –Deniz bitkileri toksinleri sindirim kanalından sünger gibi emen sodyum aljinat (aljin) içarir. Kelp yosunu aljinden bilhassa zengindir ve- yeşil renklerinden anlaşılacağı yosunlarda bol miktarda klorofil bulunur. Bu yeşil pigmenti içeren yosun lifleri toksinleri ve vücudumuzda biriken ağır metalleri bağlayarak onların vücuttan atılmasını sağlar.
Elma – Pektin, vitamin, mineral ve D-Glucarate, flavonoidler ve terpenoidler gibi yararlı fitokimyasalları bol miktarda lif barındırmasından ötürü karaciğerin safra yoluyla toksinlerden arınmasını sağlayan bir meyvedir. Elma flavonoidlerinden olan phlorizidin (phlorizin) safra üretimini uyaran bir maddedir. Elmada bol bulunan pektin lifi ağır metallerin ve besin katkılarının kan akımından temizlenmesine yardımcı olur. Ne var ki endüstriyel tarımla üretilen elmalarda pestisid (böcek öldürücü) kalıntısı çok fazla olduğundan organiz elma tüketmenizi öneririm.
Avokado – Karaciğerin zararlı maddeleri süzmesi için gereken çok değerli bir bileşik olan glutatyonun vücut tarafından üretilnmesine yardımcı olur. Vücudan doğal antioksidanlarından olan glutatyon detoksifikasyonun her iki fazında da karaciğerin ihtiyaç duyduğu bir maddedir. Avokado iyi bir monoansatüre yağ kaynağıdır. Düzenli yenildiğinde kolesterol düzeylerinin düşürülmesine yardımcı olduğu gösterilmiştir.
Limon – Bu küçük sarı sağlık mucizesi toksinlerin suda çözünebilir forma dönüştürülerek vücuttan kolayca atılmasını sağlayan enzimlerin salınmasına yardımcı olur. Limon bilindiği gibi zengin bir C vitamini kaynağıdır. Safranın seyreltilerek rahat akmasını, yağları daha etkili biçimde parçalanmasırnı sağlar. Pekçok detoks planında o nedenle öncelikle bir bardak suya limon sıkılaarak sabah ilk iş olarak içilir. Limonun kabuğundaki uçucu yağların şifalı etkisinden yararlanmak için kabuğunu rendeleyerek kullanabilirsiniz.
Sarımsak – Dövülmüş çiğ sarımsağın pekçok şifasından biri de karaciğerde detoksifikasyona yardımcı olmasıdır. Sarımsak karaciğerin temizlenmesine yardımcı allicin ve selenyum bileşiklerini içerir. Vücudun toksinlerden kurtulmasını sağlayn bir mineral olan kükürt sarımsakta bol miktarda bulunur.
Karahindiba – Safra akımına yardımcı olarak yağların parçalanmasını sağlar, karaciğeri ilaçların toksik etkilerinden arındırır, enflamasyonu azaltır. Diüretik etkisi vardır. Çayı içilebilir veya yarım kase kadar tazesi salatalar eklenebilir.
Zerdeçal – İçerisinde ona parlak sarı rengini veren kurkumin bulunur. Kurkumin safra üretimini uyararak toksinlerin atılmasını ve zararlı bileşikleri yıkan karaciğer hücrelerinin desteklenmesini sağlamaktadır. Ayurvedik tıp ve geleneksel Çin tıbbında karaciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılır.
Son bir not: Burada konuştuğumuz sebzeleri yazıda karaciğerle olan ilişkilerine ağırlık vererek inceledik. Unutmayalım ki karaciğere faydalı gıdaların pekçok başka yararları var. Yeri geldikçe onlara da değineceğim.
Doğal gıdalardan zengin bir beslenmenin sağlığımız için temel koşul olduğun kuşkusudur. Hele günümüzde olduğu gibi toksik yükün arttığı, hareketin azaldığı, gerçek gıdalara erişim şansımızın kısıtlandığı bir ortamda karaciğerde detoksun etkisini artıran bu gıdaları düzenli olarak tüketmemiz ayrı bir önem taşıyor.
Yorumlar
Yorum Gönder